Wat is infectiepreventie?
Infectiepreventie zijn alle regels en werkzaamheden die zich richten op het voorkomen van infecties die bewoners van een zorginstelling oplopen. Met andere woorden, Infectiepreventie zijn alle activiteiten die verspreiding van infecties voorkomen. Ook wel infectieziektebestrijding. Infectiepreventie is binnen de zorg ongelooflijk belangrijk en omvat o.a. goede handhygiëne en hygiënisch schoonmaken. Maar ook logistieke processen zijn een onderdeel.
Totaal bewustzijn van infectiepreventie binnen een instelling is het verschil tussen algeheel welzijn of ernstig ziek worden met de dood als mogelijk gevolg.
Trainingen
Als adviseur en trainer ben ik regelmatig actief binnen ziekenhuizen, verpleeghuizen en andere zorg omgevingen. In september en oktober start ik weer binnen twee ziekenhuizen met een training infectiepreventie. Binnen ziekenhuizen wordt hier veel aandacht aan besteed en terecht. De schoonmaakmedewerkers zijn de deelnemers tijdens de trainingen die ik verzorg. Gelukkig zijn de schoonmakers binnen ziekenhuizen in Nederland over het algemeen goed opgeleid. Ook de andere medewerkers binnen ziekenhuizen zijn vaak goed getraind in infectiepreventie.
Met enige regelmaat verzorg ik ook trainingen binnen de ouderenzorg en de gehandicaptenzorg. In dit blog wil ik mij met name richten op infectiepreventie binnen de ouderenzorg omdat in mijn optiek hier nog te weinig aandacht voor is. Ook binnen de gehandicaptenzorg maak ik mij zorgen. Omdat infectiepreventie binnen de gehandicaptenzorg complexer is besteed ik daar in dit blog geen aandacht aan.
Kwetsbaarheid ouderen
Binnen de ouderenzorg hebben we over het algemeen te maken met een groep mensen met een lagere weerstand. Mensen wonen langer thuis en worden vaak pas als het thuis echt niet meer kan verhuisd naar een zorginstelling. Met het voortschrijden van de jaren neemt onze kwetsbaarheid als mens toe. We worden sowieso kwetsbaarder voor infecties. Binnen een zorginstelling zitten er op een relatief klein oppervlak veel kwetsbare mensen. Micro-organismen houden van een omgeving waar veel mensen dicht op elkaar zitten. De kans op het verspreiden van infecties neemt hierdoor enorm toe. Het voorkomen van deze verspreiding vraagt om betrokken en geschoolde medewerkers die er alles aan is gelegen goede zorg te bieden aan de mensen waar ze voor verantwoordelijk zijn.
Praktijk infectiepreventie in ouderenzorg
Een vraag die ik regelmatig stel in de zorg is: “als dit jouw vader of moeder zou zijn, zou je het dan ook zo doen zoals jij het nu doet?” Als professional binnen de zorg heb je een grote verantwoordelijkheid aangaande het welzijn van de bewoners. In de uren die ik aanwezig ben binnen een zorginstelling zie ik teveel medewerkers met handschoenen op de gang lopen en vervolgens een kamer binnen gaan. Ook het stuk handhygiëne is een kind van de rekening.
Tijdens mijn infectiepreventie trainingen aan de huishoudelijk medewerkers binnen een verpleeghuis zie ik gelukkig vaak de gretigheid waarmee de cursisten kennis op willen doen. Ze zijn betrokken bij hun vak en houden van de mensen waar ze de kamer schoonmaken. Ze kennen de bewoners bij naam en weten vaak veel privé dingen van de mensen. Ik merk ook de geraaktheid als er net een bewoner is overleden.
De betrokkenheid van de huishoudelijk medewerkers zorgt er voor dat ze zich houden aan de hygiëne regels. Belangrijk is echter dat het management binnen een organisatie regelmatig aandacht blijft besteden en het onderwerp tijdens werkbesprekingen regelmatig op de kaart zet.
Ketting is zo sterk als de zwakste schakel
Hygiëne binnen de ouderenzorg is enorm belangrijk. De medewerkers zijn het grootste risico op verspreiding van micro-organismen binnen een zorginstelling. Het is een goede zaak dat de huishoudelijk medewerkers uitgebreid geschoold worden in infectiepreventie. Maar wat heeft deze scholing voor een zin als ik in hetzelfde verpleeghuis een zorgmedewerker met handschoenen aan, uit een bewonerskamer zie komen en vervolgens met dezelfde handschoenen aan een andere kamer binnen zie gaan. Of twee voedingsassistenten die met handschoenen aan met hun wagen van kamer naar kamer gaan. Eten mee naar binnen nemen en met vuile vaat naar buiten komen. Dit van kamer naar kamer, vele achter elkaar.
Deze omstandigheden zijn een waar feest voor bijvoorbeeld het Noro virus. Als zorgmedewerker heb je intensief contact met bewoners. De micro-organismen van de bewoner worden die van jou via je handen. Pas je niet de juiste handhygiene toe dan neem je de micro-organismen van mevrouw Jansen mee naar mijnheer de Vries. Of als je het schoonmaakdoekje waarmee je de kamer van de heer Pietersen hebt schoongemaakt mee neemt naar de kamer van mevrouw van Dijk. Ik noem dit het wandelpad van bijvoorbeeld het Noro virus. De zwakste schakel is verantwoordelijk voor een uitbraak van bijvoorbeeld Noro. De zwakste schakel koppel ik in deze, cru uitgedrukt, heel graag aan het verkorten van de wachtlijst van de zorginstelling.
Infectiepreventie is een vak
Het is noodzaak dat alle medewerkers binnen een zorginstelling geschoold worden in infectiepreventie. Wat ik ook belangrijk vind is dat leidinggevenden als opdracht meekrijgen constante aandacht te hebben voor infectiepreventie richting hun medewerkers . Als er geen aandacht is verslapt de alertheid en ziet de bacterie of virus zijn kans te doen waar hij goed in is; mensen ziek maken. Elke instelling heeft een deskundige infectiepreventie, bezorg deze man of vrouw veel werk, de bewoners zullen je dankbaar zijn.
Wil je binnen jouw organisatie kijken wat er aan verbetering nodig is, ik kijk graag met je mee.
